Numizmatyka to kolekcjonowanie nie tylko typowych monet, ale również mniej popularnych środków płatniczych, takich jak na przykład brakteaty. Warto wiedzieć, czym są, gdzie można je pozyskiwać i ile są warte.
Czym są brakteaty?
Brakteaty to monety, które wybijane były jednostronnie, z cienkiej blaszki i na miękkiej podkładce. Na awersie odciskało się stempel, na rewersie pojawiał się z kolei jego wklęsły negatyw. Taka forma produkcji monet była popularna w XII–XIV wieku i charakterystyczna głównie dla środkowej Europy oraz wybijanych na jej terenach denarów. Miały one niską wartość, dzięki czemu do obiegu dało się wprowadzić dosyć dużą ilość pieniądza. Praktyka ta była skutkiem braku srebra. Warto tu jednak wspomnieć, że brakteaty poddawano częstej wymianie – nawet 2 razy do roku. Podczas tej wymiany redukowano liczbę dostępnych na rynku monet, a stare przestawały być dopuszczane do obiegu. Płacenie nieaktualnym pieniądzem podlegało nawet odpowiedzialności karnej. Praktyka wymiany monet przynosiła zysk oczywiście władcy, a nie poddanym.
Z perspektywy czasu dla miłośników numizmatyki brakteaty stały się fascynujące. Z uwagi bowiem na częste bicie nowych monet w krótkim czasie na jednym terytorium pojawiała się duża różnorodność pieniądza, co dziś ma niebagatelne znaczenie z punktu widzenia kolekcjonera.
Czasem przy okazji prac budowlanych lub wykopków archeologicznych są odkrywane nowe zbiory. W kwietniu tego roku pod Wałbrzychem odnaleziono blisko 2800 monet. Jest to największe znalezisko brakteatów na Dolnym Śląsku od około 100 lat. Monety przetrwały od XIII wieku w glinianym garnku. Ten zbiór nie trafi do obrotu numizmatycznego ze względu na status zabytku archeologicznego. Wiadomo jednak, że ma dużą wartość. Wspomniana praktyka wymiany brakteatów powodowała, iż zachowanych monet jest stosunkowo niewiele – te, które wychodziły z obiegu, były przetapiane na nowe serie. Znaleziska takie jak to z Dolnego Śląska pozwalają na kolejny wgląd w kulturę czy architekturę średniowiecza.
Gdzie zdobywać brakteaty
Mimo że podobne znaleziska nie są wprowadzane do obiegu, jest wiele opcji uzupełniania swojej kolekcji o wyjątkowe brakteaty. Przede wszystkim w dobie sprzedaży internetowej warto odwiedzać portale ogłoszeniowe, gdzie elementy ze swojej kolekcji wystawiają miłośnicy numizmatyki. Warto sprawdzać opinie o danym wystawiającym, odznaki takie jak Super Sprzedawca, które pozwalają ocenić, na ile godne zaufania jest źródło. Na portalach ogłoszeniowych pojawiają się również sklepy numizmatyczne działające online lub stacjonarnie.
W ramach serii kolekcjonerskich do obiegu brakteaty wprowadza też czasem NBP. Najczęściej „polowanie” na tego typu numizmaty zacząć należy od razu po premierze, ponieważ nakład może wyczerpać się szybko.
Warto wiedzieć, że są też grupy zrzeszające miłośników numizmatyki. Tam także można wymieniać się posiadanymi elementami kolekcji. Dobrą praktyką jest systematyczne odwiedzanie sklepów numizmatycznych, antykwariatów, w których niejednokrotnie są dostępne prawdziwe perełki.
Wartość brakteatów
Wartość brakteatów zależy od wielu różnych czynników. Często aby prawidłowo je wycenić, potrzebne jest fachowe oko specjalisty od numizmatyki. Istotne znaczenie ma stan, w jakim zachowała się moneta. Widoczne uszkodzenia blaszki będą obniżać wartość brakteatu. Kolejną kwestią jest unikatowość danego egzemplarza. Na wartość monety wpływa też jej popularność – ostatecznie tego typu obiekty kolekcjonerskie są warte tyle, ile ktoś jest w stanie za nie zapłacić. Jeśli więc dany brakteat jest obiektem pożądania kolekcjonerów, uzyskamy za niego wyższą cenę. Z czasem monety zyskują na wartości, także te, które są emitowane przez Narodowy Bank Polski. Dlatego też ich kolekcjonowanie traktować można nie tylko jako hobby, ale również w kategoriach inwestycji.
